نرگس محمدی : رفع نابرابری حقوق زنان، برای فعالان اجتماعی باید در اولویت قرار گیرد
27 اردیبهشت 1387 - گفتگو: نیلوفرگلکار/مریم مالک -
نرگس محمدی ، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر و مسئول کمیته زنان با سابقه فعالیت در مجله پیام هاجر و حوزه زنان را در كارنامه فعاليت اجتماعي خود دارد. با او در خصوص فعاليت هايش در كميته حقوق زن و نيز ارتباط اين كانون با كمپين يك ميليون امضا و برخي مسائل ديگر به گفتگو نشسته ايم:
لطفاً در مورد فعالیتهای کمیته حقوق زن در كانون مدافعان حقوق بشر توضیح دهید. این کمیته از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کرد و ضرورت بوجود آمدن آن چه بود؟
کانون مدافعان حقوق بشر در سال 1379 بعد از گرفتن مجوز از وزارت کشور آغاز به کار کرد، فعالیتهای ما در حوزه های مختلف انجام می شود و به دلیل ضرورت بحث زنان، تقریبا یک سال است که کمیته زنان شروع به فعالیت کرده است. با توجه به اعتراضاتی که در جامعه ایران به اشکال گوناگون نسبت به تضییع حقوق زنان صورت می گیرد و در جامعه پژواک پیدا می کند ضرورت به وجود آمدن این کمیته مشخص بود، مثلاً با توجه به نشست های اعتراضی در دانشگاه ها و یا مقالات متعددی که با موضوعیت زنان منتشر می شود به نظر می رسد که روز به روز به خصوص در طی این سالهای اخیر حرکت زنان رو به گسترش و تعمیق گذاشته، بنابراین به نظر می رسد که حقوق بشر هم نمی تواند نسبت به این قضیه بی تفاوت باشند هر چند که کانون مدافعان حقوق بشر به رغم اینکه کمیته ای به نام زنان را تا یکسال پیش نداشت، اما با توجه به پرونده های مرتبط با زنان, فعال بود، اگر مسائل حقوقی و بازداشت برای زنان فعالی بوجود آمده کانون مدافعان حقوق بشر و بخصوص خانم عبادی این پرونده ها را به شکل رایگان قبول کردند و در زمینه های مختلف زنان, کانون فعالیت کرده است ولی به شکل متمرکز نبوده است. بنابراین از یکسال پیش ما به این نتیجه رسیدیم که تمرکز روی مسئله حقوق زنان و فعالیتهای زنان در کانون لازم است بنابراین اقدام به تأسیس کمیته زنان کردیم .
آیا فعالیتهای شما جنبه اطلاع رسانی دارد و یا جنبه های آموزشی؟
فعالیت ما در کانون چند رویکرد دارد. یکی از رویکردها آموزشی است. ما نیز همسو با اهداف کمپین هستیم یعنی فکر می کنیم که همانطور که کمیت تأثیر گذار و مهم است کیفیت را نیز نباید فراموش کنیم. به طوری که در جلسات آموزشی هم خانم عبادی تأكيد می کنند که اگر کیفیت کار را افزایش بدهیم کمیت نیز افزایش خواهد یافت، بنابراین رویکرد آموزشی در کمیته زنان در پیشبرد اهداف زنان تعیین کننده می باشد. از فعالیت های آموزشی می توان به کلاس‌های آموزش حقوق زنان اشاره کرد که طی هفته های جاری برگزار شده و ادامه خواهد داشت و سپس رویکرد ما, رویکرد آگاهی بخشي به افکار عمومی خواهد بود. به عنوان مثال ما یک نشست مطبوعاتی برگزار کردیم و در آن از افراد مختلف یعنی از احزاب سیاسی، فعالان جامعه مدنی، روزنامه نگاران و گروههای مختلف که در حوزه زنان فعالیت دارند دعوت کردیم تا دیدگاههای خود را به افکار عمومی ارائه کنند و این نشست مطبوعاتی در روزنامه ها و خبرگزاری های داخلی و خارجی بازتاب داشت . این گونه فعالیت ها در هر سطحی که انجام شود برای پیشبرد اهداف فعالیت زنان کمک موثری است. علاوه بر رویکرد آگاهی بخشي که با این نوع نشست‌ها و سخنرانی‌ها انجام می شود سعی می کنیم که رویکرد حمایتی هم از فعالیت زنان داشته باشیم. ما تقریبا از سال 1379 تا به حال قریب به 2000 پرونده سیاسی، مطبوعاتی، دانشجویی و حقوق بشری داشته ایم، بنابراین فکر می کنم که در جامعه ایران که برخوردهای غیر قانونی انجام می شود ,نیاز به حمایت‌های حقوقی و وکالتی وجود دارد. بنابراین کمیته زنان از این حمایت کانون برخوردار است و ما از کلیه زنانی که در راستای فعالیتهای خویش دچار مشکل می شوند حمايت كرده و به عنوان مثال در دادگاهها وکیل رایگان در اختیارشان قرار می دهیم. در راستای رویکرد آگاهی بخشی, کانون اقدام به برگزاری جلسات بحث و گفتگو پیرامون مسائل زنان مي كند که ماهی یک جلسه برگزار می شود. تا کنون تعدادی از این جلسات را برگزار نمودیم و رویکرد این جلسات بررسی حقوق زنان در حوزه قانونگذاری و در فقه و دین اسلام است. بحث مذهب چالش جدی را پیش روی فعالین زن گذاشته، بنابراین ما با این باور که این تضییع حقوق که گفته می شود از فقه و دین اسلام گرفته شده اساساً نمی تواند در جامعه کنونی ما توجیه مناسبی باشد، اقدام به برگزاری جلسات کردیم و این بحث و گفتگو بین تعدادی از روشنفکران که در رابطه با مسائل زنان فعالیت کردند و فعالین زن دارد صورت می گیرد، سؤالات عموما روی بحث ارث، دیه، تعدد زوجات، حضانت ، ولایت، حجاب و این مسائل است که مي تواند در راستای اگاهی بخشی و گسترش اطلاعات زنان مفید و موثر باشد.
_کمیته حقوق زنان چطور می تواند با کمپین یک میلیون امضا رابطه متقابل داشته باشد؟
ما حرکت کمپین را قبول داریم و تا جایی هم که بتوانیم ازآن حمایت می کنیم و فکر می کنم حرکت کمپین حرکت به جا و ضروری است که ضرورت آن در جامعه ایران حس می شد، فعالیت برای برابر شدن قوانین باید انجام بشود، حال اگر این فعالیت تحت عنوان کمپین است اقدامی است که مورد تأييد کانون مدافعان حقوق بشر است، چون ما هم بر این باور هستیم که آگاهی بخشی و آموزش زن و مرد مهم است و حتی نهادهای حکومتی و قانونگذاری، بر اساس آموزش و آگاهی بخشی می توانند در این راستا برای اعتلای حقوق زنان کمک کنند. درنتیجه می توانیم رابطه تنگاتنگی با کمپین داشته باشیم و هر جا که بتوانیم کمک برسانیم .
شما گفته بودید در جلساتی که ماهیانه برگزار می شود و فعالین زنان از جاهای مختلف در این جلسات شرکت می کنند. این جلسات چه تأثیری بر دیدگاهای آنها دارد و آیا می تواند آنها را به سمت تغییر برای برابری و کمپین سوق دهد؟
این جلسات با همین هدف دارد برگزار می شود، که رفع تضییع حقوق زنان در جامعه ایران را برای فعالان اجتماعی به یک اولویت تبدیل کنیم. حتی احزاب سیاسی که مدعی هستند برای دموکراسی تلاش می کنند و برای تحقق دموکراسی در ایران این مرارت‌ها و سختی‌ها و بازداشت‌ها را می پذیرند , بحث دموکراسی با تأمین حقوق زنان یعنی نيمي از جامعه ایران به هم گره خورده و اینها قابل تفکیک نیستند. بنابراین تصور من این است که تمام نهادهای حقوق بشر در ایران و احزاب مثل نهادهای صنفی، مدنی، اجتماعی و سیاسی می توانند در واقع با پرداختن به این ضرورت اجتماعی یعنی رفع نا برابری حقوق زن و مرد می توانند به حرکت‌های خودشان وزن بیشتری بدهند. تا زمانی که زنان نتوانند به حقوق برابر دست پیدا کنند صحبت از دموکراسی، نه یک صحبت بی فایده، ولی صحبتی است که با الزاماتش پیش نمی رود. یکی از الزامات دموکراسی قطعاً رسیدن زنان به حقوق برابر در جامعه هست بنابراین کانون مدافعان حقوق بشر یا تمام نهادهای حقوق بشری هم موظف هستند و من فکر میکنم رسالتشان این است که پرداختن به مسائل زنان را در دستور کار خودشان قرار بدهند.
آیا زنان نماینده مجلس به اینجا آمدند تا راجع به قوانین صحبت کنند؟
متاسفانه در مجلس کنونی یک چنین رویکردی در بین نمایندگان زن به چشم نمی خورد یا خیلی ناچیز است و بازتابی در افکار عمومی ایران نداشته، حرکت‌هایی که عموما در مجلس کنونی انجام شده مغایر با خواسته ها و مطالبات اجتماعی در جامعه ایران بوده است به خصوص حرکتی که در رابطه با لایحه خانواده صورت گرفت کاملا با مطالبات صنفی زنان در جامعه ایران مغایرت دارد. من فکر می کنم شکافی بین دولت و ملت به خصوص در حوزه زنان بوجود آمده و دارد تعمیق پیدا می کند به این دلیل که اساسا مطالبات اجتماعی در حوزه زنان با عملکرد حکومت در عرصه قانونگذاری و اجرا 180 درجه مخالف همدیگر حرکت می کنند. بنابراین فصل مشترک جدی بین ما و نمایندگان زن در مجلس یا دولتمردان وجود ندارد که بخواهیم حول آن فصل مشترک با هم گفتگو کنیم هر چند که ما گفتگو را راه موثری میدانیم که آنها با دیدگاههای ما و یا ما با دیدگاههای آنها آشنا بشویم، زمینه ای که تا الان بوجود نیامده است.
- آیا کانون برای برگزاری این جلسات برنامه های بلندمدت هم دارد ؟
کانون 7 سال است که در حوزه وکالت فعالیت می کند، ، آگاهی بخشی افکار عمومی و تأثیرگذاری در جامعه ایران از نكاتي است بر آن تمركز داريم. ما در کمیته زنان با همین چشم انداز و با امید تاثیر گذاری فعالیت می کنیم و تصورمان این نیست که احقاق حقوق زنان مسئله‌ای باشد که طی یکی دو سال به آن برسیم، در نتیجه چشم اندازمان طولانی مدت است تا این راه دشوار پیموده شود .فعالیت در کمپین و فعالیت در شاخه‌های زنان احزاب سیاسی، فعالیت زنان در نهادهای مدنی-اجتماعی، حقوق بشری همه در کنار هم به پیشبرد اهداف کمک می کنند و همه همسو با آرمان بلندمدتی هستند که احقاق حقوق بشر و حقوق زنان جز آن اهداف است. کانون حقوق بشر با این سه رویکرد آموزش، آگاهی بخشی و حمایت از حرکت‌های زنان در حد توانش آغاز به کار کرد.
- بیشتر چه وکلایی اینجا فعالیت دارند و آیا شرایط خاصی وجود دارد که وکلا جذب کانون شوند؟
وکلایی که اینجا فعالیت دارند افرادی هستند که در جامعه شناخته شده هستند. یعنی در پرونده های سیاسی و دانشجویی و مطبوعاتی فعال بودند و هر وکیلی که درخواست کرده که با کانون همکاری کند و تا حدودی هم در این حوزه شناخته شده هم هست به راحتی با کانون فعالیت می کند. سپاسگزاریم
27 اردیبهشت 1387 - گفتگو: نیلوفرگلکار/مریم مالک -
نرگس محمدی ، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر و مسئول کمیته زنان با سابقه فعالیت در مجله پیام هاجر و حوزه زنان را در كارنامه فعاليت اجتماعي خود دارد. با او در خصوص فعاليت هايش در كميته حقوق زن و نيز ارتباط اين كانون با كمپين يك ميليون امضا و برخي مسائل ديگر به گفتگو نشسته ايم:
لطفاً در مورد فعالیتهای کمیته حقوق زن در كانون مدافعان حقوق بشر توضیح دهید. این کمیته از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کرد و ضرورت بوجود آمدن آن چه بود؟
کانون مدافعان حقوق بشر در سال 1379 بعد از گرفتن مجوز از وزارت کشور آغاز به کار کرد، فعالیتهای ما در حوزه های مختلف انجام می شود و به دلیل ضرورت بحث زنان، تقریبا یک سال است که کمیته زنان شروع به فعالیت کرده است. با توجه به اعتراضاتی که در جامعه ایران به اشکال گوناگون نسبت به تضییع حقوق زنان صورت می گیرد و در جامعه پژواک پیدا می کند ضرورت به وجود آمدن این کمیته مشخص بود، مثلاً با توجه به نشست های اعتراضی در دانشگاه ها و یا مقالات متعددی که با موضوعیت زنان منتشر می شود به نظر می رسد که روز به روز به خصوص در طی این سالهای اخیر حرکت زنان رو به گسترش و تعمیق گذاشته، بنابراین به نظر می رسد که حقوق بشر هم نمی تواند نسبت به این قضیه بی تفاوت باشند هر چند که کانون مدافعان حقوق بشر به رغم اینکه کمیته ای به نام زنان را تا یکسال پیش نداشت، اما با توجه به پرونده های مرتبط با زنان, فعال بود، اگر مسائل حقوقی و بازداشت برای زنان فعالی بوجود آمده کانون مدافعان حقوق بشر و بخصوص خانم عبادی این پرونده ها را به شکل رایگان قبول کردند و در زمینه های مختلف زنان, کانون فعالیت کرده است ولی به شکل متمرکز نبوده است. بنابراین از یکسال پیش ما به این نتیجه رسیدیم که تمرکز روی مسئله حقوق زنان و فعالیتهای زنان در کانون لازم است بنابراین اقدام به تأسیس کمیته زنان کردیم .
آیا فعالیتهای شما جنبه اطلاع رسانی دارد و یا جنبه های آموزشی؟
فعالیت ما در کانون چند رویکرد دارد. یکی از رویکردها آموزشی است. ما نیز همسو با اهداف کمپین هستیم یعنی فکر می کنیم که همانطور که کمیت تأثیر گذار و مهم است کیفیت را نیز نباید فراموش کنیم. به طوری که در جلسات آموزشی هم خانم عبادی تأكيد می کنند که اگر کیفیت کار را افزایش بدهیم کمیت نیز افزایش خواهد یافت، بنابراین رویکرد آموزشی در کمیته زنان در پیشبرد اهداف زنان تعیین کننده می باشد. از فعالیت های آموزشی می توان به کلاس‌های آموزش حقوق زنان اشاره کرد که طی هفته های جاری برگزار شده و ادامه خواهد داشت و سپس رویکرد ما, رویکرد آگاهی بخشي به افکار عمومی خواهد بود. به عنوان مثال ما یک نشست مطبوعاتی برگزار کردیم و در آن از افراد مختلف یعنی از احزاب سیاسی، فعالان جامعه مدنی، روزنامه نگاران و گروههای مختلف که در حوزه زنان فعالیت دارند دعوت کردیم تا دیدگاههای خود را به افکار عمومی ارائه کنند و این نشست مطبوعاتی در روزنامه ها و خبرگزاری های داخلی و خارجی بازتاب داشت . این گونه فعالیت ها در هر سطحی که انجام شود برای پیشبرد اهداف فعالیت زنان کمک موثری است. علاوه بر رویکرد آگاهی بخشي که با این نوع نشست‌ها و سخنرانی‌ها انجام می شود سعی می کنیم که رویکرد حمایتی هم از فعالیت زنان داشته باشیم. ما تقریبا از سال 1379 تا به حال قریب به 2000 پرونده سیاسی، مطبوعاتی، دانشجویی و حقوق بشری داشته ایم، بنابراین فکر می کنم که در جامعه ایران که برخوردهای غیر قانونی انجام می شود ,نیاز به حمایت‌های حقوقی و وکالتی وجود دارد. بنابراین کمیته زنان از این حمایت کانون برخوردار است و ما از کلیه زنانی که در راستای فعالیتهای خویش دچار مشکل می شوند حمايت كرده و به عنوان مثال در دادگاهها وکیل رایگان در اختیارشان قرار می دهیم. در راستای رویکرد آگاهی بخشی, کانون اقدام به برگزاری جلسات بحث و گفتگو پیرامون مسائل زنان مي كند که ماهی یک جلسه برگزار می شود. تا کنون تعدادی از این جلسات را برگزار نمودیم و رویکرد این جلسات بررسی حقوق زنان در حوزه قانونگذاری و در فقه و دین اسلام است. بحث مذهب چالش جدی را پیش روی فعالین زن گذاشته، بنابراین ما با این باور که این تضییع حقوق که گفته می شود از فقه و دین اسلام گرفته شده اساساً نمی تواند در جامعه کنونی ما توجیه مناسبی باشد، اقدام به برگزاری جلسات کردیم و این بحث و گفتگو بین تعدادی از روشنفکران که در رابطه با مسائل زنان فعالیت کردند و فعالین زن دارد صورت می گیرد، سؤالات عموما روی بحث ارث، دیه، تعدد زوجات، حضانت ، ولایت، حجاب و این مسائل است که مي تواند در راستای اگاهی بخشی و گسترش اطلاعات زنان مفید و موثر باشد.
_کمیته حقوق زنان چطور می تواند با کمپین یک میلیون امضا رابطه متقابل داشته باشد؟
ما حرکت کمپین را قبول داریم و تا جایی هم که بتوانیم ازآن حمایت می کنیم و فکر می کنم حرکت کمپین حرکت به جا و ضروری است که ضرورت آن در جامعه ایران حس می شد، فعالیت برای برابر شدن قوانین باید انجام بشود، حال اگر این فعالیت تحت عنوان کمپین است اقدامی است که مورد تأييد کانون مدافعان حقوق بشر است، چون ما هم بر این باور هستیم که آگاهی بخشی و آموزش زن و مرد مهم است و حتی نهادهای حکومتی و قانونگذاری، بر اساس آموزش و آگاهی بخشی می توانند در این راستا برای اعتلای حقوق زنان کمک کنند. درنتیجه می توانیم رابطه تنگاتنگی با کمپین داشته باشیم و هر جا که بتوانیم کمک برسانیم .
شما گفته بودید در جلساتی که ماهیانه برگزار می شود و فعالین زنان از جاهای مختلف در این جلسات شرکت می کنند. این جلسات چه تأثیری بر دیدگاهای آنها دارد و آیا می تواند آنها را به سمت تغییر برای برابری و کمپین سوق دهد؟
این جلسات با همین هدف دارد برگزار می شود، که رفع تضییع حقوق زنان در جامعه ایران را برای فعالان اجتماعی به یک اولویت تبدیل کنیم. حتی احزاب سیاسی که مدعی هستند برای دموکراسی تلاش می کنند و برای تحقق دموکراسی در ایران این مرارت‌ها و سختی‌ها و بازداشت‌ها را می پذیرند , بحث دموکراسی با تأمین حقوق زنان یعنی نيمي از جامعه ایران به هم گره خورده و اینها قابل تفکیک نیستند. بنابراین تصور من این است که تمام نهادهای حقوق بشر در ایران و احزاب مثل نهادهای صنفی، مدنی، اجتماعی و سیاسی می توانند در واقع با پرداختن به این ضرورت اجتماعی یعنی رفع نا برابری حقوق زن و مرد می توانند به حرکت‌های خودشان وزن بیشتری بدهند. تا زمانی که زنان نتوانند به حقوق برابر دست پیدا کنند صحبت از دموکراسی، نه یک صحبت بی فایده، ولی صحبتی است که با الزاماتش پیش نمی رود. یکی از الزامات دموکراسی قطعاً رسیدن زنان به حقوق برابر در جامعه هست بنابراین کانون مدافعان حقوق بشر یا تمام نهادهای حقوق بشری هم موظف هستند و من فکر میکنم رسالتشان این است که پرداختن به مسائل زنان را در دستور کار خودشان قرار بدهند.
آیا زنان نماینده مجلس به اینجا آمدند تا راجع به قوانین صحبت کنند؟
متاسفانه در مجلس کنونی یک چنین رویکردی در بین نمایندگان زن به چشم نمی خورد یا خیلی ناچیز است و بازتابی در افکار عمومی ایران نداشته، حرکت‌هایی که عموما در مجلس کنونی انجام شده مغایر با خواسته ها و مطالبات اجتماعی در جامعه ایران بوده است به خصوص حرکتی که در رابطه با لایحه خانواده صورت گرفت کاملا با مطالبات صنفی زنان در جامعه ایران مغایرت دارد. من فکر می کنم شکافی بین دولت و ملت به خصوص در حوزه زنان بوجود آمده و دارد تعمیق پیدا می کند به این دلیل که اساسا مطالبات اجتماعی در حوزه زنان با عملکرد حکومت در عرصه قانونگذاری و اجرا 180 درجه مخالف همدیگر حرکت می کنند. بنابراین فصل مشترک جدی بین ما و نمایندگان زن در مجلس یا دولتمردان وجود ندارد که بخواهیم حول آن فصل مشترک با هم گفتگو کنیم هر چند که ما گفتگو را راه موثری میدانیم که آنها با دیدگاههای ما و یا ما با دیدگاههای آنها آشنا بشویم، زمینه ای که تا الان بوجود نیامده است.
- آیا کانون برای برگزاری این جلسات برنامه های بلندمدت هم دارد ؟
کانون 7 سال است که در حوزه وکالت فعالیت می کند، ، آگاهی بخشی افکار عمومی و تأثیرگذاری در جامعه ایران از نكاتي است بر آن تمركز داريم. ما در کمیته زنان با همین چشم انداز و با امید تاثیر گذاری فعالیت می کنیم و تصورمان این نیست که احقاق حقوق زنان مسئله‌ای باشد که طی یکی دو سال به آن برسیم، در نتیجه چشم اندازمان طولانی مدت است تا این راه دشوار پیموده شود .فعالیت در کمپین و فعالیت در شاخه‌های زنان احزاب سیاسی، فعالیت زنان در نهادهای مدنی-اجتماعی، حقوق بشری همه در کنار هم به پیشبرد اهداف کمک می کنند و همه همسو با آرمان بلندمدتی هستند که احقاق حقوق بشر و حقوق زنان جز آن اهداف است. کانون حقوق بشر با این سه رویکرد آموزش، آگاهی بخشی و حمایت از حرکت‌های زنان در حد توانش آغاز به کار کرد.
- بیشتر چه وکلایی اینجا فعالیت دارند و آیا شرایط خاصی وجود دارد که وکلا جذب کانون شوند؟
وکلایی که اینجا فعالیت دارند افرادی هستند که در جامعه شناخته شده هستند. یعنی در پرونده های سیاسی و دانشجویی و مطبوعاتی فعال بودند و هر وکیلی که درخواست کرده که با کانون همکاری کند و تا حدودی هم در این حوزه شناخته شده هم هست به راحتی با کانون فعالیت می کند. سپاسگزاریم
منبع: تغییر برای برابری
No comments:
Post a Comment